نقش و جایگاه زنان بعد از پیروزی انقلاب
یکی از تحولاتی که در خصوص زنان رخ داد تغییر نگرش به نقش و جایگاه زنان در اجتماع از طرف مجامع مذهبی بود قبل از پیدایش نگرش جدید نگاه غالب تأکید بر ضرورت خانه نشینی و انجام وظایف مربوط به خانه و خانه داری بود اما نگرش روحانیون روشن بین غیر از این بود و خواهان این بودند که زنان با حفظ شئونات اسلامی حضور پررنگی در عرصه های مختلف داشته باشند از جمله عرصه هایی که زنان می بایست نقش موثری در آن داشته باشند، می‌توان به دوران جنگ ایران و عراق و حضور در عرصه سیاسی اشاره کرد. نقش زنان در جنگ ایران و عراق یکی از عرصه هایی بود که زنان به خوبی در آن نقش خود را ایفا نمودند . با شروع جنگ در ۳۱ شهریور سال ۱۳۵۹ زنان به عنوان درصد قابل توجهی از جمعیت کشور وظیفه خود را برای حفظ میهن از تجاوز دشمن به نحو مطلوب انجام دادند. این زنان سربازان گمنامی بودند که بار سنگین تدارکات جبهه جنگ و برخی وظایف دیگر را بر دوش می کشیدند
نقشه رزمی - دفاعی زنان
در این زمینه زنان همچون مردان در محورهای مختلف مشارکت مستقیم داشتند و به انجام فعالیت‌های چون دست گرفتن اسلحه و نگاهبانی از مرز مقرهای خواهران، مساجد، محافظت از مهمات، تخلیه کمک های مردمی و … می پرداختند. از مهم ترین فعالیت های زنان مبارزه آنان با ستون پنجم دشمن بود زنان با اشراف خاصی که بر منطقه مسکونی خود داشتن حرکات دشمن را زیر نظر گرفته و اطلاعات را جمع آوری می کردند و در اختیار مقامات ذی ربط می‌گذاشتند و نقشه های ستون پنجم را خنثی می کردند.
نقش پشتیبانی زنان در دوران هشت سال دفاع مقدس:
اگرچه بخش عظیمی از درآمد کشور جهت تجهیز جبهه‌ها هزینه گردید اما به لحاظ وسعت میدان جنگ، طولانی بودن مدت درگیری، محاصره اقتصادی و وضعیت نامطلوب اقتصاد داخلی، دولت نمی‌توانست تمام هزینه‌ها را تقبل کند. در این میان زنان با حضور فعالانه در ستادهای پشتیبانی جنگ نقش مهمی را در این زمینه ایفا نمودند. ایجاد ستادهای جمع آوری کمک های مردمی در مساجد و مدارس، دسته بندی و ارسال انواع نیازمندیهای رزمندگان، تعمیر تجهیزات تهیه مواد غذایی و …از فعالیتهای پشتیبانی زنان می باشد.
نقش امدادی زنان:
بیمارستان ها، نقاماگاهها و سایر مراکز درمانی و پزشکی در دوران دفاع مقدس شاهد ایثارگری‌های زنان شاغل در حرفه‌های پزشکی و و زنان داوطلبی بود که با گذراندن دوره‌های کوتاه‌ مدت امدادگری خدمت می کردند. در زمینه‌های خدمات امدادی زنان دو نقش را ایفا می کردند: 1-حضور پرستاران و کادر پزشکی در خط مقدم و شهر های جنگی 2- راه اندازی ستادهای امداد زنان در شهرهای دیگر و تهیه نیازهای دارویی
نقش فرهنگی - تبلیغی و عاطفی زنان:
نقش فرهنگی زنان در جنگ قابل توجه است. از جمله می توان موارد زیر اشاره کرد:
1- حضور در عرصه های فرهنگی، تبلیغ، تجلیل و تکریم مقام شهیدان 2- عیادت از مجروحان و سرکشی از خانواده های شهدا 3- مقابله با شایعات و عوامل تخریب روحیه 4- راه‌اندازی کاروان های زیارتی برای تقویت روحیه رزمندگان 5- پوشش دادن اخبار مربوط به جنگ در قالب انجام فعالیت‌های خبر نگاری و رسانه‌ای و…
منابع:
آل غفور،محمد تقی، خواستگاه فرهنگ سیاسی ایران معاصر، فصلنامه علوم سیاسی، شماره16، 1380
حافظیان،محمد حسین، زنان، انقلاب، داستان ناگفته، تهران، اندیشه برتر
صحیفه امام، تهران، موسسه تنظیم نشر آثار امام خمینی(ره)
کامبیز تقی زاده و مرضیه بیگی زاده، جیگاه زنان در ایران پس از انقلاب اسلامی
نویسنده: خانم فاطمه آزاد مدرسه علمیه معصومیه شیراز