زنان در انقلاب اسلامی
خصلت آن بوده است از آنجایی که زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدادند انقلاب اسلامی زمینه را برای حضور گسترده و موثر زنان فراهم نمود.امام خمینی(ره) به عنوان رهبر انقلاب اسلامی در رابطه با نقش زنان در دوران نهضت انقلاب اسلامی می فرمایند :شما بانوان در ایران ثابت کردید که در پیشاپیش این نهضت قدم برداشتید شما سهم بزرگی در این نهضت اسلامی ما دارید شما در آینده برای مملکت ما پشتوانه هستید حضور زنان در عرصه انقلاب به شیوههای مختلف صورت می گرفت و این حضور از توزیع و پخش اعلامیه تا حضور در عرصه های مبارزه مسلحانه متغیر بوده است و این مبارزه با وجود فشارها و سیاست سرکوب آن از جانب سازمان امنیتی دوره پهلوی ایران ادامه داشت و زنان پا به پای مردان تا پیروزی نهضت همراه بودند امام خمینی(ره) بعد از پیروزی انقلاب در سخنان خود ضمن اشاره به حضور زنان در تظاهرات خیابانی آنان را به عنوان پیشروان انقلاب اسلامی قلمداد میکنند. ما نهضت خودمان را مرهون زنها میدانیم از جمله و قایع حضور زنان به خوبی در آن مشهود است؛ حادثه روز ۱۷ شهریور در میدان ژاله (شهدا) بود که تعدادی از آنها کشته شدند و به قول استاد مطهری(ره) این فاجعه نقطه عطف مهمی در تاریخ حضور آنان در عرصه سیاست محسوب میشود.
روش های مشارکت زنان در عرصه مبارزات سیاسی:
در دوران نهضت از جمله شیوه های مختلف مراجعه مشارکت زنان در دوران نهضت اسلامی، شرکت در راهپیماییها و تظاهرات بود مشارکت زنان در تظاهرات توده ای علیه رژیم شاه در ماههای واپسین ۱۳۵۷ مهر تاییدی است بر پیدایش این آگاهی تازه میان زنان که نباید نقش آنها به فعالیتهای درون خانه محدود شود و ریختن به خیابان ها در کنار مردان نیز وظیفه آنان به عنوان زن ایرانی مسلمان می باشد.
شرکت در اعتصاب نیز شکل دیگری ازمشارکت آنها در دوران مبارزه بود چرا که یکی از عوامل اصلی در پیشبرد نهضت که نهایتا به فلج شدن رژیم پهلوی انجامید، اعتصابات و دست کشیدن از کار بود. حضور زنان در اعتصابات در همه سازمانها و نهادهای دولتی و خصوصی بسیار گسترده بود به گونه ای که در ماههای نزدیک به پیروزی انقلاب حتی کارکنان نهادهای دولتی « سازمان زنان ایرانی» نیز به انتصابات پیوستند.
شکل دیگر از فعالیت زنان در دوران انقلاب تکثیر و پخش اعلامیه ها و نوارهای امام با هدف رساندن پیام اسلامی و شناسایی حقایق اسلامی به مردم بوده است.حضور زنان با حجاب اسلامی در انظار عمومی از دیگر جلوه های مبارزه آنان با سیاستهای رژیم پهلوی بود. دلیل اصلی این امر نارضایتی زنان از سیاست های جنسیتی حکومت و الگوی زن ایرانی مورد تبلیغ شاه بود. گروهی از زنان دست به مبارزه مسلحانه میزدند که در این میان دو گروه اسلامی و چپ گرا قابل ردیابی هستند و نقش زنان در مبارزات مسلحانه بیشتر خودجوش و بیرون از گستره گروههای سازمان یافته بود و در تداوم شرکت آنها در تظاهرات شکل میگرفت شهید مطهری(ره) حضور زنان در پیروزی انقلاب اسلامی را چنین تبدیل تبیین می نمایند: اتفاقا یکی از جنبههای جالب و حیرت انگیز انقلاب اسلامی ایران همین مسئله است، یعنی انقلابی با ویژگیهای در جامعه پیدا شد که از نظر آنها که برای خودشان معیارهای دارند، غیر قابل پیش بینی و غیر قابل سنجش بوده است در غرب این تبلیغ زیاد شده است به طوری که برای آنان تبدیل به یک باور شده که زن در جامعه اسلامی از حقوق خویش محروم بوده و هست زن ها عناصر ناراضی در میان مسلمان ها هستند بنابراین اگر به آنها عرضه شود که انقلابی در جهت اسلامی میخواهد پیدا شود و انقلابی است که خواهان برقراری ارزشهای اسلامی است نهایتاً در جبهه مخالف شرکت خواهد کرد ولی در عمل زنها نه تنها در این انقلاب شرکت کردند بلکه اگر حضور آنها نبود هیچگاه انقلاب به ثمر نمی رسید.
منابع:
آل غفور،محمد تقی، خواستگاه فرهنگ سیاسی ایران معاصر، فصلنامه علوم سیاسی، شماره16، 1380
حافظیان،محمد حسین، زنان، انقلاب، داستان ناگفته، تهران، اندیشه برتر
صحیفه امام، تهران، موسسه تنظیم نشر آثار امام خمینی(ره)
کامبیز تقی زاده و مرضیه بیگی زاده، جیگاه زنان در ایران پس از انقلاب اسلامی
نویسنده: خانم فاطمه آزاد مدرسه علمیه معصومیه شیراز